Na tle innych krajów Unii Europejskiej mamy kiepsko rozwiniętą infrastrukturę do płatności bezgotówkowych, ale z tej istniejącej korzystamy bardzo intensywnie – takie wnioski płyną z raportu Europejskiego Banku Centralnego.

Eksperci są zgodni, że polska bankowość należy do najlepiej rozwiniętych w Europie. Szybko chłoniemy nowinki technologiczne jak np. karty i płatności zbliżeniowe, płatności mobilne (smartfonami). Nasz kraj jako drugi w Europie po Anglii uruchomił niskokwotowe przelewy ekspresowe. Polscy klienci jako pierwsi na Starym Kontynencie mogli korzystać z bankomatu biometrycznego.

Jak konkretnie wypadamy na tle Europy w kwestii płatności bezgotówkowych? Odpowiedź przynosi raport „Payments Statistics” przygotowany przez Europejski Bank Centralny. Prezentuje on sytuację w bankowości poszczególnych krajów unijnych na koniec 2016 r.

Nasycenie kartami płatniczymi

Wówczas mieliśmy 36,9 mln kart płatniczych. Pod tym względem uplasowaliśmy się na szóstym miejscu w UE. Najwięcej plastików mieli Brytyjczycy (163,6 mln), Niemcy (14123) i Francuzi (78,9). Przed nami byli jeszcze Hiszpanie i Holendrzy.

Jednak nasycenie kartami znacznie lepiej obrazuje wskaźnik liczby kart na jednego mieszkańca. Pod tym względem zajęliśmy 26. miejsce w UE z liczbą 0,96 karty na osobę.

Największe nasycenie kartami płatniczymi występowało w Luksemburgu. Na każdego obywatela tego kraju przypadało 3,83 karty, co wynikało głównie z małej populacji księstwa. Podobnie należy tłumaczyć trzecią pozycję Malty w tym zestawieniu. Każdy mieszkaniec tej wysepki miał 2,25 plastiku. Drugie miejsce przypadło Wielkiej Brytanii (2,49). Natomiast najmniej kart w przeliczeniu na mieszkańca mieli Rumuni (0,8) i Węgrzy (0,91). Średnia unijna to 1,57.

Liczba kart płatniczych na 1 mieszk. [szt.]

1.	Luksemburg	3,83
26.	Polska	0,96
28.	Rumunia	0,8
Średnia unijna	1,57

Nasycenie terminalami do płatności kartą

Na koniec 2016 r. w Polsce działało 531 tys. terminali do płatności kartą. To dało nam ósme miejsce w UE. Najwięcej takich urządzeń mieli Włosi (2,22 mln), Brytyjczycy (2,16 mln) i Hiszpanie (1,6 mln).

Jednak nasycenie infrastrukturą do przyjmowania płatności bezgotówkowych lepiej obrazuje liczba POS-ów na 1 mln mieszkańców. W Polsce wyniósł on 13,8 tys., co dało nam 25. pozycję we Wspólnocie Europejskiej, czyli prawie dwukrotnie poniżej unijnej średniej (26 tys.).

Co ciekawe, tylko oczko wyżej uplasowali się Niemcy. Wyprzedzili nas 20 POS-ami na każdy 1 mln osób.

Największe nasycenie terminalami występowało w Luksemburgu. Na 1 mln mieszkańcami tego kraju przypadało 287,5 tys. POS-ów.

Drugie miejsce zajęła Grecja z wynikiem 58,7 tys. Jak to tłumaczyć? Hellenowie są krajem żyjącym z turystyki, gości zagranicznych. Najwyraźniej zrozumieli, że warto umożliwić im wygodne płatności bezgotówkowe.

Trzecia lokata pod względem nasycenia terminalami do płatności kartą zajęła Irlandia. Jej wynik to 39,2 tys. POS-ów na 1 mln mieszkańców.

Najmniej maszyn umożliwiających płatności bezgotówkowe w przeliczeniu na liczbę obywateli mieli Rumuni (13,8 tys.), Słowacy (10,9 tys.) i Węgrzy (12,3 tys.).

Liczba POS-ów na 1 mln mieszkańców [tys. szt.]

1.	Luksemburg	287,5
25.	Polska	13,8
28.	Rumunia	8,2
Średnia unijna	26

Aktywność w korzystaniu z kart płatniczych

Zdecydowanie lepiej wypadamy w intensywności korzystania z istniejącej infrastruktury płatniczej. Obrazują to dane dotyczące liczby operacji przypadających na mieszkańca, kartę i terminal.

Jeśli chodzi o liczbę transakcji kartą na jednego mieszkańca, uplasowaliśmy się na 13. miejscu w Unii Europejskiej z wynikiem 83,3. Za nami uplasowali się m.in. Hiszpanie (74,5 operacji w roku) i Niemcy (49,4).

Najczęściej plastikami płacą Czesi (329,5 operacji kartą na mieszkańca w roku), Szwedzi (319,1) i Finowie (279,5). Najrzadziej robią to: Bułgarzy (13,1), Rumuni (17,7) oraz Grecy (28). Obywatel UE płaci kartą przeciętnie 116,6 razy w roku.

Liczba płatności kartą na 1 mieszkańca [op./rok]

1.	Czechy	329,5
13.	Polska	83,3
28.	Bułgaria	13,1
Średnia unijna	116,6

Jeszcze lepsza ocena należy się naszemu społeczeństwu, jeśli weźmiemy pod uwagę średnią liczbę transakcji płatniczych przypadających na jedną kartę w roku. Z wynikiem 84,2 zajęliśmy ósmą lokatę w UE, czyli znacznie powyżej średniej, która wyniosła 62 operacje w roku.

Najintensywniej ze swoich kart płatniczych korzystają Duńczycy. Na każdą przypadło 176,4 transakcji w roku. Drugie miejsce zajęli Estończycy (141,5), a trzecie – Szwedzi (125,5). Z kolei najrzadziej po swoje plastiki sięgali Bułgarzy (8,2 transakcji w roku na każdą wydaną kartę), Rumuni (17,1) i Grecy (18,6). O wiele rzadziej niż Polacy kart płatniczych używali też np. Luksemburczycy (21) i Niemcy (22,1).

Liczba płatności kartą na 1 kartę [op./rok]

1.	Dania	176,4
8.	Polska	84,2
28.	Bułgaria	8,2
Średnia unijna	62

Dość mocno eksploatujemy także urządzenia umożliwiające rozliczenia bezgotówkowe. Z liczbą 5,8 tys. operacji na terminal w roku uplasowaliśmy się na ósmym miejscu w UE. Najwięcej płatności przyjęły POS-y w Danii (13,2 tys./rok), Szwecji (10,2 tys.) i Belgii (8 tys.). Na drugim biegunie znalazły się urządzenia w Luksemburgu (0,3 tys. operacji na terminal w roku), Grecji (0,4 tys.) i Bułgarii (0,6 tys.). W skali całej Unii Europejskiej w przeciętnym terminalu POS zrealizowano średnio 4 tys. operacji płatniczych w roku.

Liczba płatności kartą na 1 POS [tys. op./rok]

1.	Dania	13,2
8.	Polska	5,8
28.	Luksemburg	0,3
Średnia unijna	4

Ile wydajemy kartami płatniczymi?

Jeśli chodzi o średnią kwotę płatności kartą, w 2016 r. w Polsce wyniosła ona 15,7 euro (ok. 69 zł). To najmniej w całej UE. Wielkość ta spada z roku na rok. Nie świadczy to jednak o niskich czy malejących cenach w naszym kraju, lecz o tym, że w ten sposób rozliczamy się również za drobne zakupy.

Ale nie we wszystkich krajach tak się dzieje. Przykładowo w Niemczech i Estonii przeciętna wartość transakcji wykonanej plastikiem zmienia się w czasie, w Wielkiej Brytanii nawet rośnie.

Najwięcej podczas zakupów opłacanych w sposób bezgotówkowy wydają Włosi. W 2016 r. było to statystycznie 68 euro. Średnia unijna to 48,9 euro. Nieco więcej niż my wydawali kartami Estończycy (18,1 euro) i Łotysze (19).

Średnia płatność kartą [EUR]

1.	Włochy	68
28.	Polska	15,7
Średnia unijna	48,9

---

Maciej Kusznierewicz