Jej negatywne skutki przejawiają się w różnych sferach życia gospodarczego. Konsekwencje spadku siły nabywczej pieniądza ponosi de facto całe społeczeństwo. Tłumaczymy, czym jest inflacja, jakie są jej przyczyny i skutki.
Materiał partnera
W gospodarce rynkowej ceny towarów i usług ciągle się zmieniają: jedne rosną, inne spadają. Jednak o zjawisku inflacji mówimy dopiero wtedy, gdy mamy do czynienia z powszechnym wzrostem cen, nie zaś z podwyżkami cen pojedynczych artykułów.
Co to jest inflacja
Inflacja to jeden z podstawowych wskaźników makroekonomicznych, który obrazuje sytuację gospodarczą kraju. Jest to zjawisko utrzymującego się przez dłuższy czas wzrostu cen połączonego z utratą wartości pieniądza. W okresie tym występuje:
- duży wzrost podaży pieniądza,
- przyspieszenie jego obiegu oraz
- ucieczki od danej waluty do innych wartości pieniężnych i rzeczowych.
Mówiąc najprościej: w wyniku inflacji 100-zł banknot traci swą siłę nabywczą; chociaż jego nominał nie ulega jakiejkolwiek zmianie, to możemy zań kupić mniej niż do tej pory.
Ceny nie muszą rosnąć zawsze. Przeciwieństwem inflacji jest deflacja, która powoduje wzrost wartości pieniądza.
Więcej informacji na temat inflacji i jej stanu w Polsce znajdziemy na blogu Kapitalni.
Przyczyny inflacji
Źródeł inflacji można doszukiwać się w:
- kłopotach finansowych państwa,
- wysokich podatkach,
- źle prowadzonej polityce pieniężnej.
Na zmianę inflacji mogą wpłynąć wszelkie ruchy podejmowane w gospodarce czy na rynku finansowym. Główną przyczyną jest nadmierna podaż pieniądza wywołana przez bank centralny (np. dodruk, stopy procentowe) lub kreacja prowadzona przez banki komercyjne.
Kolejny powód to gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych, np. surowców energetycznych. Prowadzi to do ograniczenia zagregowanej podaży.
Do tego zjawiska przyczynia się również ograniczenie podaży dóbr, np. zboża z powodu nieurodzaju, ropy naftowej w związku z limitami wydobycia czy wysokie obciążenia podatkowe. Mówiąc ogólnikowo, na inflację wpływa stan gospodarki danego kraju i równowaga jego budżetu.
Jakie znaczenie ma inflacja?
Spadek wartości pieniądza powoduje, że za te same pieniądze w różnym czasie możemy nabyć mniej towarów i usług. W efekcie osoby o minimalnych dochodach mogą zostać zepchnięte do sfery ubóstwa, przez co nie będą w stanie zapewnić sobie podstawowych środków do życia.
Z powodu inflacji tracimy również jako posiadacze oszczędności ulokowanych na lokatach i kontach oszczędnościowych. Ze względu na obowiązujące obecnie w Polsce niskie stopy procentowe odsetki od depozytów terminowych są dość niskie i wynoszą średnio 1,6 proc. brutto.
Gdy pieniądz traci na wartości, dochodzi do:
- rozwarstwienia społeczeństwa,
- narastającego niezadowolenia społecznego,
- rozwoju czarnego rynku,
- ucieczki firm i obywateli w szarą strefę,
- emigracji zarobkowej.
Inflacja wpływa również na spadek zainteresowania produktami bankowymi. Kredyty stają się bowiem bardziej ryzykowne, a lokaty – nieopłacalne.
Ważne jest, aby dobrze przemyśleć cel i czas planowanego depozytu. Im dłuższy okres, na jaki jesteśmy gotowi ulokować pieniądze, tym wyższe powinny być możliwe do osiągnięcia dochody z tego tytułu i większa szansa na pokonanie inflacji.
W przypadku spadku siły nabywczej pieniądza długoterminowe oszczędzanie traci po prostu sens. Dlatego obywatele pozbywają się pieniędzy, inwestując np. w nieruchomości.
Poważne konsekwencje związane z inflacją ponoszą również producenci. Nie są pewni, czy wypracują odpowiednie zyski, więc ograniczają produkcję i rezygnują z projektu. To z kolei może przełożyć się na redukcję zatrudnienia.
Jak uchronić oszczędności przed utratą wartości?
Powracająca inflacja to dobry powód, by przyjrzeć się swoim depozytom. Jeśli się kończą, warto je przenieść do banków najwięcej płacących klientom za oszczędności. Wciąż znajdziemy instytucje, w których ulokujemy pieniądze na 3-4 proc. rocznie.
Przykładowo: gdy inflacja wynosi 3 proc., a my zdecydujemy się na lokatę ze stawką 2 proc., zwrot z inwestycji wyniesie -1 proc., a po uwzględnieniu podatku Belki – jeszcze mniej.
Z tego powodu bardzo ważne jest wybieranie dobrze oprocentowanych lokat. Dzięki nim realnie zarabiamy nawet po odjęciu inflacji i daniny należnej fiskusowi.
Ale lokata terminowa to niejedyny sposób na ochronę przed inflacją. Drugą metodą są obligacje skarbowe. Charakteryzują się równie dużym bezpieczeństwem, a często są też lepiej oprocentowane od depozytów bankowych. Jednak musimy pamiętać, że papiery dłużne są z reguły długoterminowe i kupujemy je zwykle na kilka lat.
Tylko lokowanie oszczędności w aktywa dające stopę zwrotu powyżej inflacji powiększonej o podatek od zysków kapitałowych (19 proc.) zapewni zwiększenie lub przynajmniej zachowanie realnej wartości naszych pieniędzy. W okresie wysokiej inflacji warto zastanowić się nad wyborem takich instrumentów jak np. obligacje skarbowe indeksowane inflacją. Innym pomysłem jest inwestowanie w akcje i obligacje korporacyjne.
Kapitalni.org
Dodaj komentarz