Od tej soboty banki udzielające kredytów mieszkaniowych będą mieć nowe obowiązki względem klientów, a w procesie kredytowym będą związane konkretnymi terminami. Natomiast konsumenci zyskają nowe uprawnienia.
W tym roku 22 lipca znów będzie istotnym dniem. Wtedy wchodzi w życie większość przepisów ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami uchwalonej 23 marca 2017 r. W ten sposób Polska wdraża unijną dyrektywę dotyczącą pozycji klienta biorącego kredyt mieszkaniowy względem kredytodawcy.
Łatwiejsze porównywanie ofert kredytów hipotecznych
Co się zmieni? Dla kredytobiorców – niewiele. W trakcie starań o finansowanie na zakup mieszkania czy domu będą mogli skorzystać z pewnych udogodnień. Za to z nowymi wymaganiami muszą się liczyć kredytodawcy, w tym pośrednicy finansowi.
Kredytów na dom czy mieszkanie będą mogły udzielać wyłącznie banki i SKOK-i. Wszyscy pośrednicy i kredytodawcy po poznaniu potrzeb i sytuacji finansowej wnioskodawcy będą musieli przedstawić zindywidualizowaną, dopasowaną do jego profilu ofertę – na jednolitym dla całego rynku formularzu, którego wzór określa załącznik do ustawy.
Jeśli propozycja będzie zawierać opcję z cross-sellingiem, kredytodawcy będą zobowiązani udostępniać dwa formularze:
- jeden – z parametrami dla sprzedaży wiązanej ,
- drugi – z warunkami dla „gołego” kredytu.
To umożliwi porównywanie w zrozumiały sposób różnych ofert wielu podmiotów, a tym samym – podjęcie świadomej decyzji.
Maksymalny termin wydania decyzji kredytowej
- Bank będzie mieć 7 dni na wstępne określenie zdolności kredytowej wnioskodawcy. Termin ten liczy się od dnia przedstawienia mu uzyskiwanych dochodów i ponoszonych obciążeń.
- Bank będzie mieć 21 dni, licząc od dnia złożenia wniosku, na wydanie decyzji kredytowej. W razie odmowy udzielenia kredytu będzie musiał to uzasadnić, np. złą historią kredytową w BIK.
Jeśli nie dojdzie do podpisania umowy o kredyt hipoteczny, bank będzie musiał zwrócić konsumentowi wszystkie poniesione przez niego koszty, w tym opłaty związane z procedowanym wnioskiem. Przepis ten dotyczy także sytuacji, w której mimo zawarcia kontraktu kredytodawca nie zdąży w terminie w nim określonym wypłacić klientowi wnioskowanej kwoty.
Terminy ważne dla klientów starających się o kredyt hipoteczny
- Klient będzie mieć min. 14 dni, licząc od dnia wydania decyzji kredytowej, na dokonanie wyboru. Przedtem będzie mógł wystąpić do banku o projekt umowy, w którym znajdą się warunki umieszczone w decyzji kredytowej.
Przez ten czas złożona przez bank oferta będzie dla niego wiążąca – nie będzie on mógł zmienić proponowanych warunków. - Konsument w ciągu 14 dni od zawarcia umowy będzie mógł od niej odstąpić. Wówczas bank będzie mógł obciążyć go odsetkami za okres, jaki upłynął od dnia wypłaty finansowania do dnia jego spłaty. Będzie też mógł domagać się zwrotu kosztów poniesionych na rzecz organów administracji publicznej.
Restrukturyzacja zadłużenia hipotecznego po nowemu
W przypadku opóźnień w spłacie rat konsument będzie mógł wystąpić do banku o restrukturyzację długu. Może to polegać np. na wydłużeniu okresu kredytowania lub czasowym zawieszeniu spłaty części kapitałowej.
Takie rozwiązanie funkcjonowało już wcześniej. Nowością jest to, że w razie odrzucenia wniosku albo braku efektów pomocy wierzyciel będzie musiał dać kredytobiorcy przynajmniej sześć miesięcy na samodzielną sprzedaż mieszkania. Ma to uchronić klienta przed kosztami i stratami wynikającymi z licytacji komorniczej oraz ułatwić uregulowanie zadłużenia.
A jeśli ze sprzedaży mieszkania z wolnej ręki uzyskane pieniądze nie wystarczą na spłatę całego kredytu? Bank będzie mógł zażądać uiszczenia pozostałej kwoty, uwzględniając przy tym sytuację konsumenta.
Wymagania dotyczące reklam kredytów mieszkaniowych
Materiały promocyjne, np. ulotki, spoty telewizyjne, będą musiały zawierać dane o parametrach kredytu:
- wysokość odsetek,
- typ oprocentowania,
- okres spłaty,
- wysokość rat,
- całkowitą kwotę kredytu,
- całkowitą kwotę do zapłaty.
Wszystko to musi zostać przedstawione na reprezentatywnym przykładzie. Dzięki temu klient będzie mógł ocenić, jak bardzo najlepszy wariant kredytu, zachwalany przez instytucje finansowe, różni się od faktycznie udzielanego. Stanie się to możliwe, ponieważ reprezentatywny przykład ma powstawać na podstawie 2/3 najczęściej przyznawanych przez bank warunków kredytowych.
Co jeszcze zmieni ustawa o kredycie hipotecznym?
- Banki nie będą mogły uzależniać udzielenia kredytu od skorzystania przez konsumenta z dodatkowych produktów, np. karty kredytowej, ubezpieczenia mieszkania. Mogą jedynie wymagać otwarcia służącego do obsługi długu konta osobistego, ale ono musi być darmowe. Jednak sam cross-selling wciąż będzie dozwolony w tym sensie, że klient będzie mieć wybór: droższy kredyt hipoteczny bez dodatków lub (teoretycznie) tańszy kredyt z dodatkami.
- Podczas badania zdolności kredytowej banki nie będą mogły zakładać, że wartość nieruchomości wzrośnie w przyszłości albo że wartość zabezpieczenia przewyższa kwotę zobowiązania.Banki będą mogły pobierać prowizję za wcześniejszą spłatę jedynie przez trzy lata od zawarcia umowy o kredyt mieszkaniowy. Ewentualna opłata nie będzie mogła przekroczyć równowartości jednorocznych odsetek od kwoty wcześniej spłacanej ani 3 proc. nadpłacanej kwoty.
Eksperci przewidują wzrost cen kredytów hipotecznych. Wyższe marże mają zrekompensować bankom nowe obowiązki.
Maciej Kusznierewicz
Dodaj komentarz