Oszustwa na kryptowaluty

W teorii zmieniona ustawa AML ma ukrócić oszustwa na kryptowaluty, zwiększając ochronę inwestorów i posiadaczy cyfrowych aktywów przed cyberprzestępcami. W praktyce o swoje wirtualne aktywa i prawdziwe pieniądze powinni oni zadbać sami. Podpowiadamy, jak to zrobić.

Z końcem października weszły w życie znowelizowane przepisy ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (ustawa AML). Nałożyły one na firmy związane z rynkiem kryptowalut nowe obowiązki. Natomiast sam biznes odnoszący się aktywów wirtualnych stał się działalnością regulowaną.

Większe bezpieczeństwo posiadaczy kryptowalut

Najważniejsza zmiana polega na konieczności uzyskania wpisu do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych, który prowadzi dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Katowicach. Wymóg ten dotyczy giełd i kantorów kryptowalutowych oraz podmiotów oferujących portfele kryptograficzne. Firmy, które już świadczą takie usługi, obowiązuje okres przejściowy trwający do 30 kwietnia 2022.

Ponadto osoby kierujące tymi przedsiębiorstwami muszą wykazać się niekaralnością oraz wiedzą (kursy, szkolenia) lub 12-miesięcznym doświadczeniem w tym biznesie. Tym wymaganiem objęci są:

• członkowie zarządów,
• osoby fizyczne prowadzące działalność w zakresie kryptowalut,
• osoby kierujące wykonywaniem czynności związanych z tą działalnością oraz
• beneficjenci rzeczywiści osób prawnych lub jednostek prowadzących działalność regulowaną oraz wspólnicy tych podmiotów.

Inicjatorom zmian, na mocy których także obniżono 15-krotnie wartość transakcji okazjonalnej (do 1.000 EUR), przyświecało kilka celów. Zwiększenie przejrzystości przepływów finansowych ma ograniczyć wykorzystywanie aktywów cyfrowych do czynów zabronionych. Chodzi także o zwiększenie ochrony użytkowników kryptowalut.

Schematy oszustwa na kryptowaluty

Oczywiście po wprowadzeniu nowego prawa oszustwa na kryptowaluty nie znikną. Potencjalni inwestorzy nadal będą narażeni na nieuczciwe praktyki przestępców, którzy starają się wykorzystać niewiedzę i naiwność mniej doświadczonych osób.

Dlatego ci, którzy chcą zainwestować w bitcoina albo inne cyfrowe dobra, powinni być świadomi najczęstszych praktyk i schematów używanych przez kryptowalutowych naciągaczy. Są to:

1. Obietnica dużego i łatwego zysku w krótkim czasie
   Oszuście przekonują, że aby to osiągnąć, wystarczy przelać środki na wskazane konto. W tym celu proszą o podanie danych logowania do bankowości elektronicznej lub oferują zdalną pomoc w wykonaniu transakcji (w tym celu trzeba pobrać i zainstalować jakiś program).
2. Podszywanie się pod banki, giełdy kryptowalut lub państwowe instytucje
   Przestępcy przygotowują strony łudząco podobne do oryginalnych serwisów. Posługują się bardzo podobnymi nazwami. Niekiedy wspominają o konieczności rzekomego uwiarygodnienia transakcji przed KNF-em. Wszystko to ma na celu wyłudzenie danych logowania do systemu transakcyjnego lub przechwycenie klucza prywatnego.
3. Kuszenie większymi zyskami w zamian za polecenie projektu
   To standardowy mechanizm piramidy finansowej. Zyskują tylko jej twórcy i ewentualnie pierwsi uczestnicy, na których zrzucą się kolejni nieświadomi inwestorzy.

Jak uniknąć oszustwa na kryptowaluty?

1. Chronić klucz prywatny
   To taki kod do sejfu. Tym cyfrowym narzędziem zatwierdza się transakcje w sieci blockchain.
   Nie ujawniajmy go nikomu. Nie zapisujmy na urządzeniu, do którego dostęp mogą mieć inne osoby lub które narażone jest na kradzież. Lepiej nie zapisujmy na skrzynce e-mailowej. Najlepiej zapiszmy albo wydrukujmy i schowajmy kartkę w bezpiecznym miejscu.
2. Nie inwestować w kryptowaluty, których nie można przechowywać w prywatnych portfelach kryptograficznych
   Nasze podejrzenie powinna wzbudzić informacja, że pieniądz wirtualny można zapisać jedynie na koncie użytkownika platformy. Niech czerwona lampka zapali nam się w głowie także wtedy, gdy oferowana stopa zwrotu zależeć będzie od polecenia danego projektu innym (schemat typowej piramidy finansowej).
3. Unikać nieznanych, niedostępnych na wolnym rynku walut cyfrowych
   Nie angażujmy się w cyfrowe aktywa, którymi można się posługiwać jedynie na wybranych stronach lub platformach kontrolowanych przez określone firmy.
4. Nie wierzyć w obietnice dużego zysku w krótkim czasie
   Pamiętajmy, że bardzo duża zmienność (zwyżki, ale też spadki) to immanentna cecha kryptowalut, ale nikt nie jest w stanie zagwarantować wzrostu kursu bitocoina czy innego wirtualnego pieniądza.
5. Gruntownie analizować otrzymywane oferty kryptowalut
   Na tyle, na ile to możliwe, sprawdźmy projekt, który stoi za proponowaną nam walutą wirtualną.
   Odwiedźmy strony KNF-u, UOKiK-u, Rzecznika Finansowego. Instytucje te publikują ostrzeżenia, informują o postępowaniach dotyczących nielegalnych praktyk. Opisują też przedsięwzięcia, co do których istnieje duże prawdopodobieństwo, że są to oszustwa na kryptowaluty.
6. Nie działać pod presją czasu
   Oszuści bardzo często ją wywierają. Przekonują, że powinniśmy działać szybko, ponieważ okazja się nie powtórzy.

A gdy już padniemy ofiarą oszustwa na kryptowaluty? Niezwłocznie powiadommy policję, w miarę dokładnie opisując okoliczności, w jakich straciliśmy środki.

Tutaj wskazany jest pośpiech. Dlaczego? Im więcej czasu upłynie od wyprowadzenia środków, tym trudniej będzie ustalić ich docelowe miejsce. Przestępcy celem zatarcia śladów i zmylenia tropów w świecie wirtualnym stosują tzw. miksery.

---

Maciej Kusznierewicz