Z szacunków ObiektywneFinanse.pl wynika, że prywatna emerytura interesuje ok. 2 mln osób, które łącznie odłożyły na ten cel 29 mld zł. W ciągu roku liczba uczestników III filaru zmalała o 105 tys. osób, ale zgromadzone przez nich środki urosły o 16 proc. Największy odpływ oszczędzających nastąpił w IKZE, na których jednocześnie najbardziej powiększyły się aktywa.
KNF podał najnowsze dane dotyczące rynku kont emerytalnych prowadzonych w ramach IKE oraz IKE. Jak zwykle wyłania się z nich bardzo ciekawy obraz tego, kto i jak odkłada na prywatne emerytury w III filarze.
Prywatna emerytura z różnych źródeł III filaru
Okazuje się, że w ujęciu rocznym liczba IKE oraz IKZE zmalała o 293 tys. szt. To prawdopodobnie efekt wprowadzania przez kolejne firmy Pracowniczych Planów Kapitałowych. To utworzone z początkiem 2019 r. quasi-dobrowolne rozwiązanie, które przewiduje premie za systematyczne wpłaty.
Zapewne z tego samego powodu dynamicznie rósł istniejący od 1999 r. segment Pracowniczych Programów Emerytalnych. Wg stanu na koniec 2019 (nowszych danych nie ma) ich aktywa urosły o 14 proc. – do 14,5 mld zł. W tym samym czasie liczba członków PPE zwiększyła się o 44 proc. – do 613 tys. osób (+188 tys. uczestników).
Skąd ten dynamiczny wzrost popularności tej formy oszczędzania w III filarze? Jeśli w firmie istnieje PPE, nie musi już ona tworzyć PPK, które jest bardziej kosztowne.
Przy założeniu, że jedno konto to jeden klient, prywatna emerytura będzie wypłacana 2,021 mln osobom. Stanowią one mniej więcej 1/8 ubezpieczonych w ZUS-ie. W porównaniu do czerwca ubiegłego roku grono to zmniejszyło się o ok. 105 tys. osób.
Jednak faktyczna liczba dodatkowo oszczędzających na jesień życia jest niższa, ponieważ ta sama osoba może być uczestnikiem wszystkich sposobów (PPE, IKE, IKZE) gromadzenia środków w III filarze. W nim Polacy zebrali prawie 28,9 mld zł, czyli o 3,9 mld zł (15,6 proc.) więcej niż rok temu.
IKE rosną głównie dzięki nowym wpłatom
Na koniec czerwca 2020 instytucje finansowe prowadziły 861,5 tys. indywidualnych kont emerytalnych. W porównaniu do stanu sprzed roku liczba rachunków zmniejszyła się o 15 proc. (nominalnie to prawie 149 tys. szt.).
To właśnie w połowie 2019 r., gdy istniało nieco ponad 1 mln IKE, przypadł szczytowy okres rozwoju tego segmentu. Od tamtego czasu ich liczba maleje. W minionym półroczu na zamknięcie IKE zdecydowało się 120 tys. osób – najwięcej w historii.
Tradycyjnie najwięcej rachunków IKE prowadziły zakłady ubezpieczeń. Na koniec I półrocza miały ich przeszło 362 tys. szt. Jednak przewaga liczbowa firm ubezpieczeniowych nad towarzystwami funduszy inwestycyjnych systematycznie maleje. Wedle ostatnich danych wynosiła już tylko 4,5 tys. rachunków. Można się spodziewać, że na koniec br. TFI będą najpopularniejszą formą odkładania pieniędzy na IKE.
Konsekwentnie rosną za to aktywa zgromadzone na IKE. W czerwcu urosły one do 10,8 mld zł. W ciągu roku zwiększyły się o 1,23 mld zł, tj. 13 proc. Za przeszło 80 proc. tej kwoty (992 mln zł) odpowiada napływ nowych środków. Reszta jest efektem dobrego zarządzania.
Najwięcej środków przybyło na rachunkach emerytalnych prowadzonych przez domy maklerskie. W ujęciu rocznym ich aktywa urosły o 472 mln zł.
Niewiele gorzej pod tym względem radziły sobie TFI (+377 mln zł) i banki (+327 mln zł). To właśnie w funduszach inwestycyjnych Polacy zgromadzili najwięcej pieniędzy (3,4 mld zł) z myślą o prywatnej emeryturze.
Spadek liczby kont przy rosnących aktywach przełożył się na wzrost średniej wpłaty i odsetka zasilonych rachunków. W I połowie 2020 r. na każde z prawie 297 tys. kont wpłynęło średnio 3300 zł. W obu przypadkach są to wartości wyższe niż w porównywalnym okresie roku poprzedniego.
IKE w liczbach w I połowie 2020
| Liczba kont | 861,5 tys. szt. (-15 proc.) |
| Najwięcej kont | zakłady ubezpieczeń (362 tys. szt.) |
| Najwięcej nowych kont | TFI (18,7 tys. szt.) |
| Aktywa | 10,78 mld zł (+13 proc.) |
| Największe aktywa | TFI (3,4 mld zł) |
| Nowe wpłaty (suma) | 877 mln zł |
| Średnia wpłata | 3300 zł (+100 zł) |
| Odsetek zasilonych kont | 34,5 proc. |
| Najliczniejsze grupy | kobiety >60 lat kobiety 51-60 lat mężczyźni >60 lat |
Źródło: Obiektywne Finanse na podstawie danych KNF, stan na 30.06.2020 r.
IKZE lepiej zarządzane
Interesujące zjawiska zaszły też w segmencie indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego. Na koniec czerwca prowadziły 546,7 tys. takich rachunków. Oznacza to, że spadek o 21 proc. (144 tys. szt.) w odniesieniu do analogicznego okresu 2019 r. Na zamknięcie IKZE zdecydowało się 122 tys. osób.
W liczbie prowadzonych kont przodowały firmy ubezpieczeniowe (261 tys. szt.). Jednak najwięcej środków (1,8 mld zł) zebrały towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Warto zauważyć, że pierwszy raz od momentu utworzenia tego produktu (2012 r.) domy maklerskie wyprzedziły banki pod względem zgromadzonych na IKZE aktywów (255 vs 246 mln zł).
Łącznie na IKZE Polacy odłożyli już 3,6 mld zł. Tutaj także następuje systematyczny wzrost. Tym razem sięgnął on 35 proc. w ujęciu rocznym. Nominalnie było to 930 mln zł, z czego ponad połowę (500 mln zł) wypracowały TFI.
W przeciwieństwie do IKE tutaj wzrost wartości środków, z których będzie pobierana prywatna emerytura, był skutkiem dobrego zarządzania. Nowe wpłaty, które napłynęły na co trzecie konto (przeciętnie 2200 zł), stanowiły łącznie 364 mln zł. Tradycyjnie najwięcej wpłacili posiadacze IKZE pod postacią rachunków maklerskich, a najmniej – polis.
Ciekawostką jest fakt, że po raz pierwszy w historii panowie wyprzedzili panie w liczbie posiadanych IKZE. Różnica była minimalna (275.169 vs 271.490 szt.).
Tę przewagę zapewniają mężczyznom głównie młodsi klienci, tj. do 40. roku życia. W wyższych grupach wiekowych wciąż więcej rachunków emerytalnych należy do kobiet. Największa przewaga na korzyść panów występuje w przedziale 31-40 lat.
IKZE w liczbach w I połowie 2020
| Liczba kont | 546,7 tys. szt. (-21 proc.) |
| Najwięcej kont | zakłady ubezpieczeń (261 tys. szt.) |
| Najwięcej nowych kont | TFI (4,6 tys. szt.) |
| Aktywa | 3,6 mld zł (+35 proc.) |
| Największe aktywa | TFI (1,8 mld zł) |
| Nowe wpłaty (suma) | 364 mln zł |
| Średnia wpłata | 2200 zł (+100 zł) |
| Odsetek zasilonych kont | 30 proc. |
| Najliczniejsze grupy | kobiety 51-60 lat mężczyźni 41-50 lat kobiety 41-50 lat |
Źródło: Obiektywne Finanse na podstawie danych KNF, stan na 30.06.2020 r.
Maciej Kusznierewicz
Dodaj komentarz