W 2019 r. waloryzacja składek emerytalnych na koncie ZUS wyniosła prawie 9 proc. To dwa razy więcej, niż dawała zarobić najlepsza lokata w banku. W poprzednich latach kapitał odłożony przez przyszłych świadczeniobiorców zwiększał się w podobnie wysokim tempie, a oprocentowanie depozytów malało.
ZUS podał, ile wyniosła waloryzacja składek emerytalnych za 2019 r. Chodzi o to, o ile powiększył się kapitał zgromadzony przez osoby, które jeszcze pracują i odprowadzają składki na ubezpieczenie społeczne. Nie jest to wiec waloryzacja świadczeń wypłacanych obecnym emerytom.
Wskaźnik waloryzacji składek emerytalnych na koncie i subkoncie ZUS
Po raz kolejny okazało się, że ZUS to o wiele lepsza inwestycja niż lokaty bankowe czy wiele funduszy inwestycyjnych. Zgodnie z obwieszczeniem ministra pracy składki na indywidualnym koncie ZUS urosły w tym roku o 8,94 proc. To tylko odrobinę mniej niż w przed rokiem, kiedy wskaźnik waloryzacji wyniósł 9,2 proc., i więcej niż przed dwoma laty (8,68 proc.).
Kapitał zgromadzony na subkontach ZUS (to m.in. środki przeniesione z obligacyjnej części OFE w 2014 r. oraz przekazywane z OFE w ramach tzw. suwaka) urósł o 5,73 proc. Wskaźnik jest niższy, ponieważ wylicza się go inaczej niż ten, którym waloryzuje się konta główne.
PRZECZYTAJ. Są już znane wskaźniki waloryzacji składek emerytalnych za 2020. Mimo pandemii kapitał obecnie pracujących zwiększył się o ponad 5 proc.
W tym przypadku bierze się pod uwagę średnioroczny wzrost PKB z ostatnich pięciu lat. Natomiast współczynnik odnoszący się do konta ZUS powstaje w oparciu o inflację, tempo wzrostu płac i zmianę liczby pracujących z poprzedniego roku.
Mimo to w porównaniu do depozytów bankowych prezentuje się imponująco. Przypomnijmy, że na najwyżej oprocentowanych lokatach i kontach oszczędnościowych zarobimy obecnie 3 proc. w skali roku. W ub.r. najlepsze oferty opiewały na 4 proc., a średnia dla lokat 12-miesięcznych to 1,5 proc.
Dla porównania w 2019 r. najlepsze kategorie funduszy inwestycyjnych przyniosły średnio 25-26 proc. (dane za Analizy Online). Były to podmioty działające na rynku złota oraz akcji wybranych krajów rozwiniętych (USA, Europa). Jednak w 2018 r. większość tego typu instytucji zanotowała straty, a najlepsze wypracowały zysk w wysokości 2,6 proc.
| Rok | Wskaźnik waloryzacji konta ZUS | Wskaźnik waloryzacji subkonta ZUS |
|---|---|---|
| 2000 | 12,72% | x |
| 2001 | 6,68% | x |
| 2002 | 1,9% | x |
| 2003 | 2% | x |
| 2004 | 3,63% | x |
| 2005 | 5,55% | x |
| 2006 | 6,9% | x |
| 2007 | 12,85% | x |
| 2008 | 16,26% | x |
| 2009 | 7,22% | x |
| 2010 | 3,98% | x |
| 2011 | 5,18% | x |
| 2012 | 4,68% | 6,27% |
| 2013 | 4,54% | 5,1% |
| 2014 | 2,06% | 4,89% |
| 2015 | 5,37% | 4,37% |
| 2016 | 6,37% | 3,39% |
| 2017 | 8,68% | 3,99% |
| 2018 | 9,2% | 5,01% |
| 2019 | 8,94% | 5,73% |
| 2020 | 5,41% | 5,23% |
| Opracowanie: ObiektywneFinanse.pl || Źródło: ZUS, GUS | ||
Waloryzacja składek emerytalnych jako pochodna sytuacji gospodarczej
W ostatnich latach wskaźnik waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne utrzymywał się na wysokim poziomie (5-9 proc. dla konta ZUS i 3-5 proc. dla subkonta ZUS, czyli znacznie powyżej inflacji) z uwagi na bardzo dobrą kondycję polskiej gospodarki. Jej potwierdzeniem była duża dynamika wzrostu PKB, wynagrodzeń oraz liczby płacących składki (głównie obcokrajowców zza wschodniej granicy).
W tym czasie oprocentowanie depozytów malało. Działo się tak wskutek niskich stóp procentowych i rosnących obciążeń sektora bankowego, których znaczna część była przerzucana na klientów poprzez podnoszenie opłat i prowizji oraz redukcję stawek. W efekcie od kilku lat osoby oszczędzając na lokatach realnie tracą, gdyż po potrąceniu podatku Belki wypłacane im przez banki odsetki są mniejsze niż tempo wzrostu cen.
Innymi słowy: za pieniądze trzymane na depozytach można kupić mniej niż w przeszłości. Dla przykładu 100 zł sprzed roku są dziś warte 97,1 zł. Różnica wynika z inflacji w wysokości 2,9 proc.
Jednak w przyszłym roku ZUS już nie będzie tak hojny. Dlaczego? Przez pandemię koronawirusa, która doprowadzi do recesji, wzrostu bezrobocia (w tym odpływu imigrantów ze Wschodu) i mniejszych podwyżek płac. Niewykluczone, że waloryzacja składek emerytalnych za 2020 r. będzie najmniejsza od 2014 r., gdy wyniosła 2 proc.
Emerytura z ZUS-u i III filaru
Uwaga! Artykuł należy traktować w wymiarze ciekawostki. Bezpośrednie zestawianie wskaźnika waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne z depozytami bankowymi czy funduszami inwestycyjnymi jest niewłaściwe, bo to całkowicie nieporównywalne kategorie. Tekst ma na celu pokazanie, że długoterminowe odkładanie na emeryturę w systemie powszechnym nie musi być takie złe. Pokazuje też fatalną sytuację osób aktualnie oszczędzających pieniądze w banku.
Oczywiście osobną kwestią jest, czy państwo będzie w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań względem obecnie pracujących i uiszczających składki. Powszechnie mówi się, że emerytura z ZUS obecnych 20- czy 30-latków będzie odpowiadać 20-30 proc. ich ostatniego wynagrodzenia.
Wszystko przez spadek liczby ludności i powiększającą się grupę emerytów. Wskaźnik płacących składki do pobierających świadczenie zbliża się do 1 (jeden pracujący na jednego emeryta). To siłą rzeczy prowadzi do spadku wartości emerytury z ZUS-u.
By temu zapobiec, konieczne są coraz wyższe dopłaty z budżetu państwa, czyli wzrost obciążeń podatkowych. W tym celu rząd PiS utworzył też Pracownicze Plany Kapitałowe.
Warto też odkładać na prywatną emeryturę w ramach III filaru, czyli na IKE [sprawdź najlepsze oferty] oraz IKZE [sprawdź najlepsze oferty]. Zaletą tych rozwiązań są ulgi podatkowe – zwolnienie z podatku Belki i – w przypadku IKE – podatku dochodowego. Ponadto dzięki wpłatom na IKZE można uzyskać zwrot z urzędu skarbowego.
Maciej Kusznierewicz
Dodaj komentarz